اکسان موبیل، شرکت آمریکایی چند ملیتی فعال در زمینه نفت و گاز است که ساختمان مرکزی آن در ایروینگ تگزاس آمریکا قرار دارد. فعالیت های اصلی اکسان موبیل شامل اکتشاف، تولید، حمل و نقل و فروش نفت خام و گاز و همچنین تولید، حمل و نقل و فروش فرآورده های نفتی می شود. همچنین، این شرکت در زمینه تولید محصولات پتروشیمی، تاسیسات الکتریکی تولید برق، روان ساز ها، واکس ها، آسفالت و روغن ها به فعالیت می پردازد. دامنه فعالیت های اکسان موبیل در شش قاره جهان گسترده شده که شامل آمریکا و 200 کشور و منطقه دیگر می شود. با شركت پگاه سيستم همراه باشيد.
ریشه شکل گیری اکسان موبیل که حاصل ادغام دو شرکت اکسان و موبیل است، به سال 1870 و تاسیس شرکت استاندارد اویل توسط «جان دیویس راکفلر» و شرکایش باز می گردد. تا سال 1878، این شرکت 95 درصد یا 33 میلیون دلار از بازار 35 میلیون دلاری ظرفیت پالایش سالانه آمریکا را به خود اختصاص داده بود. در سال 1882، راکفلر اتحادیه شرکت های استاندارد اویل را تشکیل داد. این نخستین اتحادیه شرکت ها بود که شکل می گرفت و هدف از آن دور زدن قوانین محدود کننده اوهایو بود.
در سال 1890، «قانون شرمن آنتی تراست» در واکنش به انحصار شرکت استاندارد اویل تصویب شد. سرانجام در سال 1911، دیوان عالی آمریکا حکم به تقسیم اتحادیه استاندارد اویل داده و این شرکت به 34 شرکت مختلف تقسیم شد. با این وجود، مالکیت گروه تا حد زیادی مشابه با گذشته باقی ماند. جرسی استاندارد و استاندارد اویل کامپنی آو نیویورک (سوکونی) دو شرکتی بودند که به ترتیب شرکت های سلف اکسان و موبیل محسوب می شدند.
با گذشت زمان جرسی استاندارد و سوکونی فعالیت های خود را در سراسر جهان گسترش دادند. جرسی استاندارد به رهبری «واتر تیگل» به بزرگترین تولید کننده نفت در جهان مبدل شد. این شرکت 50 درصد از سهام هامبل اویل اند ریفاینینگ که تولید کننده نفت در تگزاس بود را خریداری کرد. سوکونی نیز 45 درصد از سهام مگنولیا پترولیوم، یکی از شرکت های بزرگ در زمینه پالایش، بازاریابی و حمل و نقل خطوط لوله انتقال نفت را خریداری کرد.
در سال 1931، سوکونی شرکت وکیوم اویل را خریداری کرده و نام این شرکت به سوکونی وکیوم تغییر کرد. سوکونی وکیوم در سال 1955 به سوکونی موبیل اویل تغییر نام داد و ده سال بعد یعنی در سال 1966 نیز نام آن به موبیل اویل تغییر کرد. از سوی دیگر، جرسی استاندارد در سال 1972 به شرکت اکسان تغییر نام داد و اکسان را به عنوان یک برند تجاری در آمریکا تاسیس کرد. در دیگر مناطق جهان شرکت های وابسته به اکسان به استفاده از نشان تجاری اِسو (Esso) ادامه دادند. برند اسو برای نخستین بار در سال 1926 به منظور معرفی محصولات پالایشی این شرکت شکل گرفت.
شرکت موبیل کمیکال در سال 1950 تاسیس شد. در سال 1990، محصولات اصلی این شرکت را اولفین های پایه و آروماتیک ها، اتیلن گلیکول و پلی اتیلن تشکیل می دادند. همچنین، این شرکت به تولید روان سازهای سینتتیک و مواد افزودنی روان سازها، فیلم های بسته بندی پلی پروپیلن و کاتالیزورها می پرداخت. شرکت اکسان کمیکال که در ابتدا به نام اِنجای کمیکال شناخته می شد در سال 1965 به سازمانی جهانی مبدل شده و در سال 1999 تولید کننده اصلی و بازاریاب اولفین ها، آروماتیک ها، پلی اتیلن و پلی پروپیلن در کنار خطوط تولید تخصصی مانند الاستومرها، روان سازها، حلال ها و رزین های چسب بود.
در دهه 1970، اکسان، موبیل و دیگر شرکت های این گروه اکتشاف و توسعه فعالیت های خود به خارج از خاورمیانه را در دستور کار قرار داده و فعالیت هایشان در بازارهای دریای شمال، خلیج مکزیک، آفریقا و آسیا را افزایش دادند.
در سال 1998، دو شرکت اکسان و موبیل قرارداد 73.7 میلیارد دلاری برای ادغام و ایجاد شرکت جدیدی به نام اکسان موبیل، بزرگترین شرکت در جهان، را امضا کردند. اکسان و موبیل در سال 1999 فرآیند ادغام خود را تکمیل کرده و اکسان موبیل شکل گرفت.
سه بخش اصلی، فعالیت های اکسان موبیل را در بر می گیرند که شامل بخش بالادستی، بخش پایین دستی و مواد شیمیایی می شوند. بخش بالادستی بر اکتشاف و تولید در سایت های واقع در 38 کشور جهان متمرکز است. بخش پایین دستی بر جنبه های پالایشی کسب و کار اکسان موبیل و بازاریابی متمرکز است. بخش مواد شیمیایی نیز بر تولید جهانی محصولات پتروشیمی متمرکز است. همچنین، اکسان موبیل اَویئیشن یکی از شرکت های تابعه اکسان موبیل در زمینه تولید سوخت جت برای بیش از 400 فرودگاه جهان فعال است.
منبع: پول نیوز