نرم‌افزار برنامه‌ریزی و کنترل تولید (Production Planning and Control) یا به اختصار (PPC) یکی از سیستم‌های کارآمد و ابزار دست مدیران در حوزه مدیریت کارخانه و بخشی از نرم‌افزار ERP در سازمان است. هدف آن مدل‌سازی و ارایه برنامه‌ی تولیدی برای یک کارگاه یا کارخانه براساس محدودیت‌های تقاضا، ظرفیت تولید، انبار، بودجه و … است. سیستم‌هایی که با استفاده از منابع سازمانی و تخصیص آن به نیازهای تولید، مناسب‌ترین برنامه‌ریزی‌های تولید و پایش محصول را برای رسیدن به اهداف سازمانی دراختیار مدیران تولید قرار می دهد.
همانطور که از نام آن پیداست از دو قسمت برنامه‌ریزی و کنترل تشکیل شده که شامل تدوین برنامه‌ریزی های دقیق و سازماندهی شده‌ی پیش از تولید و مدیریت و پایش آنچه در عمل اتفاق افتاده و پیداکردن انحراف تولید و تعریف اقدام اصلاحی برای رسیدن به هدف می باشد. برنامه‌ریزی‌هایی که منابع سازمانی را برای ایجاد ارزش افزوده جهت‌دهی و سازماندهی می کند. علیرغم انبوه اطلاعاتی که در روش‌های سنتی وجود داشت اکنون با استقرار سیستم‌های جامع نرم‌افزاری علاوه بر کاهش زمان و هزینه شاهد افزایش بهره‌وری و تولید باکیفیت محصولات و خدمات هستیم. برخی از واحدهای تولیدی به سبب مدیریت سنتی از ضعف برنامه‌ریزی تولید رنج می برند.
انواع متفاوتی از روش‌های تولید داریم، تک‌محصولی، دسته‌ای، انبوه، مداوم و … که هرکدام شیوه‌ی برنامه‌ریزی خاص و ویژه خودشان را دارند. درواقع برنامه‌ریزی تولید پیش‌بینی آینده‌ی تولید است که می‌تواند موجب تسریع در فراهم نمودن مواد موردنیاز تولید و درنهایت تولید بهینه و کارآمد بشود. برنامه‌ریزی تولید نقش برجسته‌ای در برآورد تقاضای مشتریان، تدارک مواد اولیه، کاهش هزینه‌های جاری و ثابت واحدهای تولیدی دارد.
تاریخچه برنامه‌ریزی تولید
برنامه‌ریزی تولید به قرن نوزدهم میلادی برمی‌گردد، در اوایل قرن بیستم، شرکت‌هایی مانند کارخانجات راه‌آهن و نساجی، به دنبال یافتن راه‌حلی برای هماهنگ‌کردن فرایندهای تولیدی خود بودند.
در سال ۱۹۸۶ «رابرت ساموئل کپلان» ، استاد برجسته‌ی توسعه‌ی رهبری در دانشکده بازرگانی هاروارد، به این موضوع پی برد که ” دسترسی به اطلاعات “ برای برنامه‌ریزی و کنترل داخلی، امری مهم و اساسی است. روش‌ها و ابزارهای نوین برنامه‌ریزی تولید از اواخر قرن بیستم توسعه یافتند. به‌این‌صورت که مطابق یک سیستم مدیریت علمی ، کار مربوط به هر فرد و هر دستگاه به شکل یک نقشه و برنامه از پیش مشخص شده بود.
فعالیت‌های برنامه‌ریزی تولید
• تعیین درخت محصول یا BOM جهت انجام تعهدات درخواستی مشتری
• مطابقت میزان موردنیاز تولید با منابع موجود
• زمان‌بندی و انتخاب کار واقعی در مراکز تولید
• تنظیم و تحویل سفارشات به انبار یا واحد فروش سازمان
برای تهیه برنامه‌های تولید(OPC)، واحد برنامه‌ریزی تولید نیاز به همکاری نزدیک با بخش بازاریابی و فروش دارد، آنها می‌توانند پیش‌بینی فروش و یا لیست سفارشات مشتری را به واحد برنامه‌ریزی ارائه دهند. برنامه منتخب تولید باید توانایی بهینه‌سازی اقدامات عملکردی مستقل از مشتری یا وابسته به مشتری مانند تحویل به موقع را داشته باشد. گاهی هم محصولات بنابرتصمیم سازمان بدون سفارش مشتری و با توجه به نیاز بازار تولید می‌شود که پس از تولید تحویل انبار یا مراکز توزیع می‌شود.
یک عامل مهم در برنامه‌ریزی تولید «پیش‌بینی دقیق تولید» و «تخمین ظرفیت تولیدی منابع دردسترس» است ، که یکی از دشوارترین کارها برای تهیه یک برنامه تولید موفق است.
سیستم‌های برنامه‌ریزی و تولید با جمع‌آوری اطلاعات در طی زمان پیش‌بینی‌هایی از مقدار تقاضا و شرایط بازار در آینده را در اختیار سازمان قرار می‌دهد. براساس تقاضاهای تخمین زده شده برای محصولات موردنیاز بازار برنامه‌هایی را تدوین می‌کنند تا از تولید مازاد جلوگیری و متناسب با تقاضای بازار تولید انجام شود.
برنامه‌ریزی تولید همیشه باید “موجود بودن مواد، دردسترس بودن منابع و پیش‌بینی تقاضای آینده” را درنظر بگیرد.
اهداف برنامه‌ریزی تولید
• افزایش رضایت مشتری
• کمک به مدیران شرکت‌ها و صنایع برای تصمیم‌گیری‌های درست
• استفاده صحیح از منابع سازمان و نیروی انسانی
• کاهش هزینه‌های تولید و جلوگیری از تولید مازاد
• کاهش هزینه نگهداری و تعمیرات قطعات
• تشکیل یک پایگاه اطلاعاتی از تمای فعالیت‌ها در طی زمان
• گزارش‌گیری‌های متنوع مدیریتی
مزایای سیستمی‌کردن تولید
با سیستمی‌کردن فرآیند تولید منافع و مزایای خاص و ممتازی را به مجموعه تولیدی خود اضافه می‌کنید ازجمله:
سیستماتیک‌کردن فعالیت‌های تولیدی سازمان برای رسیدن به بالاترین حد موردانتظار تولید محصول
نظارت دقیق بر فرآیندهای تولیدی و منابع انسانی و سازمانی و بدست‌آوردن انحرافات
گزارش‌گیری‌های متنوع مانند شیفت کاری روزانه و مقایسه آن با برنامه‌ها (ویژگی سیستم برنامه‌ریزی تولید «پگاه‌سیستم»)
سازماندهی تأسیسات کارخانه مانند ماشین‌آلات، نیروی‌انسانی، ادوات و … به منظور حصول اهداف تولید باکیفیت
کاهش هزینه‌ها و زمان تولید محصولات
هماهنگی با سایر بخش‌های مرتبط با تولید و ایجاد جریان پیوسته تولید
تحویل به‌موقع محصول و انجام تعهدات مشتری و پیش‌بینی زمان تحویل
برنامه‌ریزی و کنترل بهینه مواد و منابع
کاهش قیمت تمام‌شده محصول و مدیریت هزینه‌های تعمیر و نگهداری
قابلیت تصمیم‌گیری درلحظه به دلیل تغییر درتقاضا و یا سفارشات آنی
درپایان از شما دعوت می‌کنیم صفحه مربوطه سیستم برنامه‌ریزی و تولید شرکت نرم‌افزاری «پگاه سیستم» را مطالعه کنید و برای مشاهده دموی نرم‌افزار با واحد فروش شرکت نرم‌افزاری «پگاه سیستم» تماس حاصل فرمائید. موفق باشید