تفاوت کنترل کیفیت و تضمین کیفیت چیست؟

تضمین کیفیت یاQuality assurance ، به اختصار(QA)، نظارت و ارزیابی منظم و برنامه‌ریزی شده جنبه‌های گوناگون یک پروژه، سرویس، سیستم یا وسیله است که احتمال رعایت حداقل‌های استاندارد کیفیت در فرایند تولید را به حداکثر می‌رساند. تضمین کیفیت قطعاً نمی‌تواند تولید محصولات باکیفیت را ضمانت کند.

تضمین کیفیت راهی برای جلوگیری از خطا و اشکالات احتمالی پیش آمده در هنگام تحویل محصولات یا ارائه ی خدمات به مشتری است. که طبق استاندراد ISO 9001 قسمتی از مدیریت کیفیت کالا در جهت ایجاد اطمینان از انجام الزامات کیفی است. این نوع از جلوگیری از خطا با کنترل کیفیت متفاوت است زیرا در مراحل قبل تر انجام می شود.

عبارات تضمین کیفیت و کنترل کیفیت اغلب بصورت جایگزین بکار می روند و بر اطمینان از کیفیت محصول یا خدمات دلالت دارند. تضمین کیفیت عبارت است از نظارت و ارزیابی در حالیکه لغت کنترل به معنی پنجمین مرحله از مراحل تعریف، اندازه گیری، تحلیل، توسعه، کنترل در مدل (DMAIC) است.

تضمین کیفیت شامل اقدامات اجرایی در یک سیستم کیفی است که اهداف محصول، خدمات یا فعالیت ها را انجام پذیر می کند. اندازه گیری سیستماتیک، مقایسه با استاندارد، بازرسی روند ها و بازخوردها که جهت جلوگیری از خطا انجام می شود. این می تواند تفاوت تضمین کیفیت با کنترل کیفیت باش، که بر روی خروجی روندها تمرکز دارد.

دو اصلی که تضمین کیفیت شامل آن‌ها است:

1) «مناسب برای هدف» – محصول باید برای هدف تعیین‌شده مناسب باشد؛ و

2) «درست بار اول» – اشتباهات باید برطرف شوند. تضمین کیفیت شامل تنظیم کیفیت مواد خام، هم‌گذاری‌ها، محصولات و اجزا، خدمات مرتبط با تولید و مدیریت و همچنین تولید و بازرسی فرایندها است. وظیفه ی مهندس کارا بودن در بار اول است در حالیکه وظیفه ی تضمین کیفیت کارایی در تمام اوقات است.

تضمین کیفیت (QA) به فرآیند استفاده شده برای ایجاد نتایج می پردازد و می تواند توسط یک مدیر، مشتری یا حتی یک شخص ثالث انجام شود. نمونه هایی از تضمین کیفیت عبارتند از چک لیست های فرآیند، ممیزی پروژه و روش شناسی و توسعه استانداردها.
کنترل کیفیت (QC) به فعالیت های مرتبط با کیفیت مربوط به ایجاد نتایج پروژه اشاره دارد. کنترل کیفیت برای تأیید اینکه نتایج ارائه شده از کیفیت قابل قبول است و آنها کامل و درست هستند استفاده می شود. نمونه هایی از فعالیت های کنترل کیفیت عبارتند از بازرسی، بررسی همکارانه ارائه شده و فرایند تست.
کنترل کیفیت در مورد پیروی از الزامات است. تضمین کیفیت عمومی است و به الزامات خاصی از محصول در حال توسعه نرسیده است.
فعالیت های تضمین کیفیت قبل از شروع کار تولید تعیین می شود و این فعالیت ها در حالی که محصول در حال توسعه است انجام می شود. در مقابل، فعالیت های کنترل کیفیت بعد از توسعه محصول انجام می شود.

تفاوت تضمین کیفیت و کنترل کیفیت از نظر معنایی

کنترل کیفیت : QC مجموعه ای از فعالیت ها برای اطمینان از کیفیت در محصولات است. فعالیت ها بر شناسایی نقص در محصولات واقعی تمرکز دارند.
تضضمین کیفیت : QA مجموعه ای از فعالیت ها برای اطمینان از کیفیت در فرآیندهای تولید محصولات است.

تفاوت تضمین کیفیت و کنترل کیفیت از نظر تمرکز

کنترل کیفیت : تمرکز QC به شناسایی (و اصلاح) نقص در محصول نهایی است. بنابراین کنترل کیفیت یک فرآیند واکنشی است.
تضمین کیفیت : تمرکز QA برای جلوگیری از نقص ها با توجه به فرآیند تولید محصول است. این یک فرآیند کیفیت پیشگیرانه است.

تفاوت تضمین کیفیت و کنترل کیفیت از نظر هدف

کنترل کیفیت : هدف QC شناسایی نقص ها پس از توسعه محصول و قبل از آن منتشر شده است.
تضمین کیفیت : هدف QA بهبود فرایندهای توسعه و آزمایش است تا زمانی که محصول در حال توسعه نباشد، نقص ها ایجاد نشود.

تفاوت تضمین کیفیت و کنترل کیفیت از نظر چگونگی

کنترل کیفیت : پیدا کردن و حذف منابع مشکلات کیفیت از طریق ابزار و تجهیزات به طوری که نیازهای مشتری به طور مداوم برآورده می شود.
تضمین کیفیت: ایجاد یک سیستم مدیریت کیفیت خوب و ارزیابی کفایت آن. ممیزی های سازگار با دوره های عملیاتی سیستم.

تفاوت تضمین کیفیت و کنترل کیفیت از نظر مسئولیت

کنترل کیفیت : کنترل کیفیت معمولا مسئولیت یک تیم خاص است که محصول را برای نقص ها آزمایش می کند.
تضمین کیفیت : هر کس در تیم مربوط به توسعه محصول مسئول تضمین کیفیت است.

مثال کوتاه برای تفاوت تضمین کیفیت و کنترل کیفیت

کنترل کیفیت: اعتبار سنجی / تست نرم افزار نمونه ای از QC است
تضمین کیفیت : تایید نمونه ای از QA است

تفاوت تضمین کیفیت و کنترل کیفیت از نظر تکنیک های اماری

کنترل کیفیت : ابزار و تکنیک های آماری برای محصولات تمام شده (خروجی فرآیند) اعمال می شود، آنها به عنوان کنترل کیفیت آماری (SQC) نامیده می شوند و تحت QC قرار می گیرند.
تضمین کیفیت : ابزار و تکنیک های آماری را می توان در QA و QC استفاده کرد. هنگامی که آنها به فرآیند (ورودی فرآیند و پارامترهای عملیاتی) اعمال می شوند، آنها به نام کنترل آماری (SPC) نامیده می شوند؛ و آن بخشی از QA می شود.

تفاوت تضمین کیفیت و کنترل کیفیت از جنبه ابزاری

کنترل کیفیت یک ابزار اصلاحی و تضمین کیفیت یک ابزار مدیریتی است.

نقش نرم افزارها در کنترل کیفیت و تضمین کیفیت:

پس از اجرای فرآیند کنترل کیفیت (QC)، داده ها و اطلاعاتی خواهیم داشت که وضعیت کیفیت محصول را نشان می دهند از طرفی این داده ها و اطلاعات تا زمانی که با معیار ها مطابقت داده نشوند و مورد تجزیه و تحلیل قرار نگیرند، به تصمیم سازی و تصمیم گیری ما کمکی نمی کنند. اغلب تجزیه و تحلیل داده ها پیچیده و وقت گیر است.گاهی این تجزیه و تحلیل ها ناشی از شرایط بد موجود است و گاهی شرایط جاری مساعد است و قصد داریم کیفیت محصول و خدمات خود را بهبود دهیم و در آن پایداری و ثبات ایجاد کنیم.نرم افزار ها به ما کمک می کنند اطلاعات را به درستی ثبت و در کمترین زمان ممکن آنها را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهیم.

زمانی که قصد داشته باشیم تجزیه و تحلیل داده ها را با در نظر گرفتن سایر فرآیندهای سازمان انجام دهیم و به عبارتی کیفیت را تضمین کنیم (QA) کار دشوارتر می شود. در این حالت نیز نرم افزارهای کامپیوتری با توجه به توانمندی ها و ویژگی های یکپارچگی که دارند، به ما کمک می کنند داده ها و اطلاعات فعلی به نحوی صحیح با سایر معیارهای در نظر گرفته شده در سایر فرآیندها مطابقت داده شده و فرآیند تجزیه و تحلیل و در نهایت تصمیم گیری را تسهیل می کنند.

منبع: وب سایت پل شیشه ای و تیم تولید محتوای «پگاه‌سیستم»