آموزش حسابداری – بخش هفدهم: شاخص‌های مقداری در کنترل موجودی‌ها

آشنایی با شاخص‌های مقداری برای کنترل موجودی با دقت بالا دارای اهمیت است. لذا در نرم‌افزار انبار پگاه‌سیستم، پیش‌بینی‌های لازم صورت گرفته و امکان تعاریف مربوط به این حوزه فراهم شده است.
مقدار اقتصادی سفارش (Economic Order Quantity- E.Q.Q)
میزانی از سفارش‌دادن کالا می‌باشد که اگر این میزان را در هر بار سفارش دهیم، میزان هزینه‌های نگه‌داری و سفارش کالا به حداقل خود می‌رسد. لذا باید برای هر آیتم از کالاها میزان اقتصادی سفارش را محاسبه نماییم.
حد تجدید سفارش (Reorder Point- R.P)
منظور میزانی از موجودی کالا در انبار می‌باشد که اگر میزان موجودی به آن حد رسید، بلافاصله انباردار باید برگ سفارش کالا را برای تهیه کالا به قسمت تدارکات ارسال نماید تا به موقع کالا به انبار شرکت برسد.
برای محاسبه حد تجدید سفارش، باید مدت‌زمانی که طول می‌کشد تا این‌که کالا از لحظه‌ای که انباردار برگ سفارش را صادر میکند، تا لحظه‌ای که کالا به انبار شرکت می‌رسد را در نظر گرفت و در آن میزان مصرف یا تقاضای روزانه را ضرب کرد.
حداقل موجودی (Inventory – Minimize- I.Min)
منظور میزانی است که از نظر صرفه و صلاح هزینه‌های نگه‌داری کالا باید به میزان حداقل محاسبه‌شده طبق روش‌های مقداری این مقدار موجودی در انبار شرکت وجود داشته باشد.
حداکثر موجودی (Inventory – Maximize- I.Max)
منظور مقداری است که اگر بیشتر از این میزان موجودی در انبار نگه‌داری شود مجموع هزینه‌های نگه‌داری و سفارش کالا بیشتر از آن میزانی خواهد شد که در شرایط حال وجود دارد.
حد متوسط موجودی در انبار (Inventory – Average- I.A)
از میانگین مجموع حداقل و حداکثر موجودی انبار به دست می‌آید.
موجودی ایمنی (Safety Stock)
مقداری از موجودی در انبار می‌باشد که در صورتی که زمان ارائه سفارش برای تهیه کالا و ارسال آن به انبار بیشتر از زمان پیش‌بینی‌شده صرف شود، موجودی ایمنی کفاف مصرف روزانه یا تقاضای روزانه از کالا را داشته باشد.
دلیل نگه‌داری موجودی ایمنی این است که شرکت‌ها باید به منظور رفع خطر حاصل از مصرف یا فروش فوق‌العاده مواد و کالا در صورتی که Lead Time پیش‌بینی‌شده بیشتر باشد، میزان موجودی ایمنی بتواند کفاف نیازمندی‌های روزانه اعم از مصرف یا فروش را بنماید، تا شرکت با خسارات فرصت‌های از دست‌‌رفته در اثر فقدان موجودی در انبار رو‌به‌رو نشود.
میزان موجودی ایمنی برای هر کالایی با توجه به نوع و ماهیتش و نوع فعالیت شرکت متفاوت می‌باشد، لذا باید مقدار موجودی ایمنی را برای هر آیتم از کالاها به طور جداگانه در نظر گرفت و منظور نمود.
محاسبه موجودی ایمنی فرمول خاصی ندارد و انباردار و قسمت تدارکات شرکت بر اساس آمارهای سنوات قبل و تجربیات سال‌های گذشته میزان موجودی ایمنی را تخمین می‌زنند، که این عمل برای هر آیتم از کالاها صورت می‌پذیرد.

منبع: مرکز آموزش پگاه سیستم