بوتان، خوشي ها و ناخوشي هاي ۶۰ ساله يك برند

برندها در خلا به دنیا نمی آیند؛ آن ها زاییده افکار روشن ذهنی هستند که به امید بهبود، توسعه یا خلاقیت گامی به جلو برمی دارند. آبشخور هر برندی ایده ای است که آن را

برندها در خلا به دنیا نمی آیند؛ آن ها زاییده افکار روشن ذهنی هستند که به امید بهبود، توسعه یا خلاقیت گامی به جلو برمی دارند. آبشخور هر برندی ایده ای است که آن را بارور کرده و گاه سخت است جدا کردن مرزهای بودن فرزندی به نام برند از ذهنی که آن را به دنیا آورده است. وقتی قرار بر نوشتن از ماجرای به دنیا آمدن برندی چون بوتان است، شاید انتخاب گزاره ای برای شروع داستان چندان ساده نباشد. اینکه محسن خلیلی عراقی پای بوتان را به آشپزخانه های ایرانی باز کرد، یا بوتان خلیلی را تبدیل به اسطوره ای در صنعتگری کشور کرد؟ در هر حال این دو نام در دنیای کارآفرینی و برندهای ایرانی از هم جدانشدنی هستند و بعد از گذران ۶۰ سال، داستان بودنشان به هم گره خورده است. با شركت پگاه سيستم همراه باشيد تا بيشتر در اين باره بدانيد.

محسن خلیلی عراقی که سرطان هم نمی تواند طنین واژه ها را از صدایش بگیرد و حتی اگر نام سرمایه دار ملی یا کارآفرین اقتصادی را بر او بگذاریم، باز هم گویای خدمات نجات بخش او در حق صنعت و تولید ایرانی نیستیم، خود را ملغمه ای از راه های توفیق اقتصادی و رفاه اجتماعی برای نجات میهنش می داند. چه عنوان سرمایه دار ایرانی به خود بگیرد و چه قهرمانی در عرصه تولیدات داخلی، او و پدرش با خلق برند بوتان، که از شرکت های انگشت شماری است که باگذشت شش دهه هنوز در صدر تولیدات گازسوز کشور جای دارد، کسب وکاری راه اندازی کردند که از اولین کارگاه ساخت اجاق گاز به بزرگ ترین تولیدکننده پکیج شوفاژ دیواری در خاورمیانه بدل شد.

بوتان شعله ور شد

شرکت بوتان چند روز مانده به کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ در دنیای کوچک صنعت ایرانی متولد شد. حکایت تاسیس این شرکت ریشه در تلاش های محمود خلیلی عراقی داشت، که روزها با مسئولان شرکت ملی نفت کلنجار می رفت تا مجوز بهره برداری از گاز مایع را بگیرد و این انرژی هدررفته را، که پسماند فرایند تولید نفت بود، به سرمایه ای برای خانه های ایرانی تبدیل کند. چانه زنی های پدر محسن خلیلی بی نتیجه نماند و مجوز تاسیس شرکتی برای تصفیه و استفاده از گاز مایع صادر شد. شرکتی خصوصی که پیش از دولت گاز را به آشپزخانه ها هدیه کرد و اولین نسل اجاق گازهای خانگی از سه راه آذری تهران راه افتادند و در خانه های شهر جا خوش کردند.

بوتان در سال دوم تاسیسش آنچنان به چشم آشپزخانه های ایرانی خوش آمده بود، که محسن خلیلی طی نامه ای به شرکت ملی نفت خواستار شروع تبلیغات بوتان و آشنایی مردمان جای جای کشور برای استفاده از آن شد. صدای بوتان بمبی بود که ایران را منفجر کرد و موج استفاده از وسایل گازسوز از طریق سیلندرهای گاز مایع آن چنان فراگیر شد، که مصرف گاز را به صدها برابر افزایش داد. گازی که در سال ۱۳۳۲ تنها یک تن از آن در ایران مصرف می شد، در سال ۱۳۸۲ مصرف آن به ۴۶۲ هزار تن رسید. پس از آنکه کنج آشپزخانه های ایرانی جایی شد برای تعبیه کپسول های زرد بوتان، پیشنهاد ساخت دیگر محصولات گازسوز در شرکت مطرح شد و به دنبال آن آبگرمکن، اجاق های رومیزی و پلوپزهای چهارشعله هم به وسایل آشپزخانه اضافه شدند. کارگاه های سه راه آذری دیگر جوابگوی تولیدات بوتان نبودند و کارخانه بوتان به زمینی در چهاردانگه اسلام شهر منتقل شد.

اجاق هایی که از آشپزخانه رخت برنبستند

هرچند بوتان آغازی در راه صنعت بهره برداری از گاز مایع در کشور بود و در این عرصه یکه تاز پیش می رفت، مسیر این برند ۶۰ساله آنقدرها هم هموار نبود. در کشوری که در مراحل گذار به توسعه به سر می برد و خواب تولیدات صنعتی هنوز در آن تعبیر نشده بود، شرکتی که پیش از انقلاب تاسیس شده بود، به سختی می توانست حیات خود را پس از آن دوران تضمین کند. آیت الله موسوی اردبیلی حکم مصادره ۲۰ درصد از سهام بوتان را به عنوان خمس صادر کرد تا بوتان را به چالشی بزرگ دعوت کرده باشد. حکمی که بیش از ۲۵۰بار محسن خلیلی را به دادگاه های انقلابی کشاند و او سرانجام توانست تمام سهام شرکت را به عنوان صنعتی خصوصی باز پس گیرد. این تنها بحران پیش روی این برند در سال های ابتدایی انقلاب نبود. با اینکه آن روزها تنها ۲۵ سال از عمر بوتان می گذشت، کپسول های زردرنگ در خاطر آشپزخانه های ایرانی حک شده بودند و جدا کردن این دو از هم به معنای بازگشت آشپزخانه های مدرن ایرانی به مطبخ های سنتی پیشین بود. برای سرپا ماندن بوتان که در بحبوحه انقلاب به ورشکستی نزدیک می شد، محسن خلیلی و موسسان دیگر شرکت مجبور به فروش خانه های شخصی خود برای پرداخت حقوق کارگران شدند. اقدامی که شعله های بوتان را در سخت ترین دوران صنعتی روشن نگه داشت.

بی شک در کنار بوتان، برندهای صنعتی و بزرگ دیگری هم در ایران متولد شده و رشد کرده اند، اما آن ها که توانسته اند با گذر سال ها نام، کیفیت و ادامه حیات خود را تضمین کنند محدودند. کم نیستند نام هایی که امروز یاد آن ها به خاطره ها پیوسته و تنها حس نوستالژیک حضور آن ها در دوره ای از زندگی ایرانی بر جای مانده، اما نام بوتان همراه با شعار جاودان «انتخابی مطمئن» در این سال ها رنگ نباخته و با به روز کردن ایده ها پابه پای صنعت جهانی، همچنان جایش در گوشه آشپزخانه های ایرانی را حفظ کرده است.

 

منبع: هفته نامه شنبه

پشتیبانی
پشتیبانی راهنمایی و پشتیبانی نرم‌افزارهای پگاه‌سیستم.
۰۲۱-۴۱۳۶۷۰۰۰

فروش
مشاوره تخصصی، ارائه راه‌کارهای نرم‌افزاری مالی و سازمانی.
۰۲۱-۴۱۳۶۷۰۰۰

ایمیل
با آدرس پست الکترونیک پگاه‌سیستم مکاتبه فرمایید
info@pegahsystem.com

نشانی
تهران، سهروردی شمالی – خیابان هویزه شرقی – نرسیده به خیابان شریعتی – پلاک ۱۸ – واحد ۱
تلفکس :۴۱۳۶۷۰۰۰-۰۲۱