فراز و فرودهاي نوكيا

هرچند برند نوکیا با گوشی های موبایلش شهرت جهانی یافته، در کنار آن محصولات دیگری چون تلویزیون، لاستیک و حتی چکمه های لاستیکی هم با نام این برند به بازار آمده اند.

نوکیا یک شرکت تجهیزات مخابراتی فنلاندی و چندملیتی (هند و مجارستان و چین) است، که تمرکز اصلی آن بر تولید تجهیزات و زیرساخت های ارتباطات مخابراتی و نرم افزارهای نقشه و ناوبری معطوف است. این شرکت از طریق شرکت تابعه نوکیا سولوشنز اند نتورکس در حوزه های تجهیزات پهنای باند شبکه های موبایل و خدمات مولتی مدیا نیز فعالیت می کند.

ریشه های تأسیس شرکت نوکیا به سال ۱۸۶۵ بازمی گردد، که فردریک ایدستام با مشارکت لئو میشلن اقدام به راه اندازی شرکت نوکیا كرد. این شرکت در آغاز در زمینه تولید کاغذ فعالیت می کرد. محصولات نوکیا در کارگاهی روستایی در جنوب غربی فنلاند وارد پروسه تولید شد. فردریک ایدستام و لئو میشلن، بنیان گذاران اولیه این برند هستند اما آنها هرگز گمان نمی کردند زمانی برندشان جهانی شود، آنچه نوکیا و نام آن برای ما به یادگار گذاشته است، به سه سال بعد از تولد این برند باز می گردد. وقتی ایدستام دومین کارخانه تولید نیروی برق آبی را در شهر نوکیای فنلاند راه اندازی کرد و این نام را برای تمام مجموعه اش برگزید. کم کم سرمایه شرکت افزوده شد و محصولات دیگری چون دوچرخه، لاستیک اتومبیل، چکمه، کابل های ارتباطی و تلویزیون هم به فهرست تولیداتش اضافه شدند. نوکیا آن روزها مجموعه ای از کارخانه های پراکنده بود که هرکدام بخشی از تولیداتش را عهده دار بودند ولی در سال ۱۸۹۶ ایدستام بازنشسته شد و میشلن ریاست شرکت را در دست گرفت که در پی آن در سال ۱۸۹۸ نوکیا شروع به تولید لاستیک و تایر اتومبیل كرد. از سال ۱۹۱۲ نوکیا در کنار تجهیزات مخابراتی و ارتباطی اش تصمیم به ساخت اولین گوشی های موبایلش گرفت، و در آن زمان اولین شرکت موبایل جهان بود. از همان سال این شرکت وارد عرصه تولید تجهیزات خطوط تلفن، تلگراف و سیم کشی الکتریکی شد.

بعدها وارد بازار مخابرات شد. در سال ۱۹۸۸ بخش تولید تایر این شرکت تحت نام نوکیان تایرز تفکیک شد و در ۱۹۸۹ نیز بخش تولید کاغذ نوکیا نیز به شرکت اس سی آ واگذار گردید. این شرکت از ابتدای دهه ۱۹۹۰ فعالیت خود را تنها بر بازار مخابرات متمرکز كرد.

خش تولید تلفن همراه نوکیا در نهایت در سال ۲۰۱۳ به ارزش ۷٫۱۷ میلیارد دلار توسط مایکروسافت خریداری و حق استفاده از نام تجاری نوکیا به مدت ۱۰ سال برای تلفن های همراه و نه تبلت به مایکروسافت واگذار شد

ساختمان دفتر مرکزی نوکیا در شهر اسپو، فنلاند قرار دارد. سهام شرکت نوکیا در بازار بورس نیویورک و بورس اوراق بهادار هلسینکی معامله می شود.

سال ۱۹۹۲ که جورما اولیلا به سمت مدیرعاملی این برند برگزیده شد، نوکیا به طور کامل حال وروز دیگری به خود گرفته بود. مدیریت او همزمان با بحران اقتصادی فنلاند در دهه ۸۰ میلادی بود و او تصمیم گرفت فعالیت شرکت را به سمت تولید گوشی های موبایل ببرد و بازوی بخش الکترونیکی این برند همه کاره را عضلانی کند.

از آنجایی که پیش تر پای محصولات این برند به کشورهایی چون هند و چین باز شده بود، نوکیا تصوری کلی درباره ذائقه مخاطبانش داشت و توانست مطابق میل آنها ساخت و فروش موبایل های ارزان قیمتش را گسترده تر کند. آن زمان خبری از شرکت هایی چون اپل و سامسونگ نبود و غول موبایلی روزگار شرکت موتولا بود، که نوکیا توانست در سال ۱۹۹۸ گوی سبقت را از آن برباید. طراحی موبایل های نوکیا با محوریت Nokia DNA  شکل گرفته بود و هدفش این بود که هر طرحی در عین حال که متمایز باشد، شباهتی به مدل های پیشین خود داشته باشد و نشان دهد که از کدام هویت حرف می زند، هرچند نوکیا با تمام گستردگی بازارش هرگز نتوانست به جایگاه شایسته ای در آمریکا دست پیدا کند. اپراتورهای تلفن همراه آمریکا همواره به دنبال گوشی های سفارشی و مدل های خاص بودند که موبایل های نوپایی چون سامسونگ و ال جی آن را اجابت می کردند. دیده نشدن در بازار آمریکا معضلی بود که همواره نام نوکیا آن را یدک می کشید و همین باعث شد حتی زمانی که یکی از مدیران سابق مایکروسافت سمت مدیرعاملی شرکت را بر عهده گرفت، نتواند آن را سرپا نگه دارد. شکوه یک قرنه نوکیا با روی کار آمدن نازک اندام های تاشو و بعدتر هوشمندهای اندرویدی فروریخت و حتی لومیای نوکیا هم نتوانست آن را زنده نگه دارد.