«توماس جفرسون» در تاریخ سیزدهم آوریل ۱۷۴۳، در مستعمره «ویرجینیا» واقع در آمریکای شمالی و در خانواده ای که از اشخاص برجسته «ویرجینیا» بودند، به دنیا آمد. مادر او، «جین رندولف»، دختر «ایشام رندولف» (ناخدای کشتی و گاهی کشاورز) و پدر وی، «پیتر جفرسون»، کشاورزی از نژاد «ویلزی» بود. سرهنگ «ویلیام رندولف» در سال ۱۷۴۵ درگذشت و پدر توماس وظیفه نگهداری از مزرعه «تاکاهو»٬ املاک «ویلیام رندولف» و پسر خردسال وی «توماس مان رندولف» را به عهده گرفت. از این رو خانواده توماس به «تاکاهو» رفته و به مدت ۷ سال در آنجا ماندند؛ سپس به زادگاه خود «البه مارله» بازگشتند. در ادامه با شركت پگاه سيستم همراه باشيد.
توماس در دانشگاه «ویلیام اند ماری» به تحصیل در رشته حقوق پرداخت. وی در سال ۱۷۷۲ با بیوه ای به نام «مارتا ویلز اسکلتون» ازدواج کرد و او را برای زندگی به یک خانه کوهستانی نیمه ساخته در Monticello برد.
توماس جفرسون یکی از اندیشمندان اصلی و بنیانگذار ایده جمهوریخواهی در امریکا، نویسنده اصلی اعلامیه استقلال ایالات متحده امریکا و سومین رییس جمهور این کشور است. از مهمترین رویدادهای دوران ریاست جمهوری او، خرید «لوئیزیانا» در ۱۸۰۳ و اکتشاف «لوییس و کلارک» (۱۸۰۶-۱۸۰۴) می باشد. او حامی روشنگری بود و بسیاری از رهبران روشنفکر بریتانیا و فرانسه را می شناخت. از نظر توماس، کشاورز مستقلی که در زمین خود کشت می کند، نمونه ایده آلی برای ارزشهای جمهوری خواهی است و جهت گیری سیاسی دولت باید به سود وی باشد. او نسبت به شهرها و سرمایه گذاران، بی اعتماد و طرفدار حقوق ملت و یک دولت فدرال به شدت محدود شده بود. «دمکراسی جفرسونی» به نام خود او ثبت شده است. وی فرضیه دمکراسی خود را با توجه به جمهوری افلاطون، لیبرالیسم لاک، مسئولیت اجتماعی رای دهندگان در قبال انتخاب خود (فرضیه اسپینوزا )، اندیشه های روشنگران قرون 16 ، 17 و 18 اروپا و اخلاق مسیحیت، تنظیم و بیان داشته است. او حقوق سیاسی – اجتماعی برابر مردم، لیبرالیسم و مشارکت کامل در دمکراسی را سه عامل اصلی مردمسالاری می داند.
جفرسون به همراه «جیمز مدیسن»، حزب «دموکرات- جمهوریخواه» را پایه گذاری کرد که به مدت یک ربع قرن، اساس و پایه سیاستهای امریکا بود. وی همچنین فرماندار ویرجینیا (1779- 1781) در زمان جنگ، اولین دبیر دولت امریکا (1789- 1793) و دومین معاون رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا (1797- 1801) بود. توماس به جدایی دین از سیاست باور داشت و نویسنده قانون آزادی ادیان ویرجینیا بود. در اوج درگیریهای حزبی در سال ۱۸۰۰، توماس جفرسون در یک نامه محرمانه نوشت :
«من در حضور خدا سوگند خورده ام که دشمن همیشگی هر گونه خودکامگی در اندیشه بشر باشم».
توماس جفرسون و «مارتین ون بورن»، تنها افرادی هستند که توانسته اند به عنوان دبیر دولت امریکا٬ معاون رئیس جمهور و همچنین رییس جمهور ایالات متحده امریکا خدمت کنند.
جفرسون همانند ارسطو بر اخلاق سیاسی تاکید داشت. وی دانشگاه دولتی «ویرجینیا» را تاسیس کرد و بر این باور بود که رشد و تکامل هر جامعه نسبت مستقیم با برخورداری مردم آن جامعه از آموزش و پرورش دارد و هر قدر که سطح آگاهیهای مردم بالا برود، قانون شکنی و ستمگری کمتر می شود. جفرسون نشریه ها (رسانه ها)، کتابها و سخنرانیهای عمومی را همانند مدارس از ستونهای اصلی آموزش و پرورش مردم می دانست. از نظر او، کشوری را می توان مستقل حقیقی خواند که به لحاظ اقتصادی خودکفا باشد. وی در این ارتباط بیان می دارد :
«یک دولت (شهر، ایالت و یا کشور ) که نتواند مالیات حقیقی را وضع و آن را جمع آوری کند، از مردم خود می ترسد».
سالهای حضور در کنگره ویرجینیا
توماس جفرسون به روشنی می نوشت، اما سخنران خوبی نبود. از این رو در کنگره ویرجینیا به جای زبان، از قلم خود برای بیان باورهایش استفاده می کرد. این عضو خاموش کنگره در ۳۳ سالگی، اعلامیه استقلال امریکا را طرح ریزی کرد.
در سالهای بعد، تلاش او بر این بود که نظراتش را به حقیقت تبدیل کند. مهمترین اقدام وی در این سالها، نوشتن لایحه «آزادی مذهبی» برای ایالت «ویرجینیا» بود که در ۱۷۸۶ به تصویب رسید.
سالهای پس از استقلال امریکا
جفرسون اولین رئیس جمهور آمریکا بود که مراسم سوگند ریاست جمهوری را در شهر «واشنگتن» به جا آورد. حمایت وی از افزایش قدرت دولت مرکزی باعث شد تا «جورج واشنگتن» در سال ۱۷۸۹، او را به عنوان وزیر امور خارجه خود انتخاب کند. اگرچه او در سال ۱۷۹۳ از این سمت کناره گیری کرد، بار دیگر در سال ۱۷۹۶ در سمت معاون رئیس جمهور وارد عرصه شد و به عنوان رهبر معنوی مخالف با فدرالیسم[*] مطرح گردید. دور دوم ریاست جمهوری جفرسون در حالی به پایان رسید که وی در تلاش بود تا کشورش را از درگیر شدن در جنگهای ناپلئون در اروپا برحذر دارد.
سالهای آخر
جفرسون در «مانتیسلو» بازنشسته شد تا زمان بیشتری برای فکر کردن به طرحهای بزرگش در دانشگاه «ویرجینیا» داشته باشد. یک اشراف زاده فرانسوی در مورد وی بیان داشت :
«او خانه و اندیشه اش را در بلندی قرار داده است و از آنجا می تواند جهان را با دید دیگری ببیند».
توماس جفرسون در ۴ ژوییه ۱۸۲۶ از دنیا رفت.
منبع:پرشین بلاگ