آموزش حسابداری – بخش نهم: حساب‌های دائمی، موقتی، مخلوط

حساب‌های موجود در یک مؤسسه را از جهتی می‌توان به سه دسته تقسیم نمود:

۱- حساب‌های دائمی
این حساب‌ها همان طوری که از نامشان پیداست، دائمی هستند. یعنی، فقط مربوط به یک دوره مالی نبوده، مانده آنها به دوره مالی بعد انتقال می‌یابد. حساب‌های ترازنامه، از نوع حساب‌های دائمی می‌باشند. در پایان هر دوره مالی، حساب‌های دائمی مانده‌گیری می‌شود و سپس مانده‌های جدید در ترازنامه پایان دوره منعکس و به دوره مالی بعد نقل می‌شوند. به حساب‌های دائمی، حساب‌های واقعی نیز گفته می‌شود. در نرم‌افزار حسابداری پگاه‌سیستم با تعاریف اولیه صحیح، کنترل نوع حساب انجام شده و در اسناد حسابداری پایان سال مانده به درستی به دوره مالی جدید منتقل می‌شوند.

۲- حساب‌های موقتی
این حساب‌ها، که حساب‌های اسمی نیز خوانده می‌شوند، با پایان یافتن دوره مالی بسته شده، در نتیجه مانده آنها به دوره مالی بعد انتقال نمی‌یابد. کلمه موقتی، توصیف‌کننده خوبی برای این حساب‌هاست؛ زیرا آن‌ها فقط طی یک دوره مالی و به منظور طبقه‌بندی و محاسبه تغییرات حاصله در حساب حقوق صاحب (صاحبان) سرمایه افتتاح و سرانجام در پایان همان دوره مالی بسته می‌شوند. حساب‌های مربوط به صورت سود و زیان جزء حساب‌های موقتی می‌باشند. مانده این حساب‌ها به حساب خلاصه سود و زیان بسته می‌شود و مانده حساب اخیر، که سود یا زیان ویژه دوره مالی است به حساب سرمایه صاحب مؤسسه انتقال می‌یابد؛ در نتیجه در پایان دوره مالی، مانده‌ای از این حساب‌ها وجود ندارد که به دوره مالی بعد منتقل گردد.
با استفاده از نرم‌افزارهای پگاه‌سیستم، اطلاعات نرم‌افزار از حوزه‌های فروش، خزانه‌داری، خرید، انبار و … با فرمت سند حسابداری به نرم‌افزار حسابداری پگاه‌سیستم منتقل شده و در پایان دوره مالی به صورت اتوماتیک مانده حساب‌های موقت شناسایی شده و در سند سود و زیان ثبت می‌شوند.

۳- حساب‌های مخلوط
این حساب‌ها، همان‌طوری که از نامشان پیداست، مخلوطی از حساب‌های دائمی و موقتی می‌باشند. بدین ترتیب، در پایان دوره مالی، با استفاده از تعدیلات، آن قسمت از مانده حساب را که جزء حساب‌های موقتی است (باید به صورت سود و زیان انتقال یابد، یعنی در محاسبه سود یا زیان ویژه دوره مالی موثر است و به حساب خلاصه سود و زیان بسته می شود)، از آن جدا می‌نمایند و مابقی را که جزء حساب‌های دائمی است، به ترازنامه پایان دوره انتقال می‌دهند. پیش‌پرداخت‌های هزینه، پیش‌دریافت‌های درآمد از حساب‌های مخلوط می‌باشند.
 

منبع: مرکز آموزش پگاه سیستم